Przełomowe wybory w Indiach: Nowy kierunek

Ten artykuł dostępny jest także w: angielski holenderski francuski

W ciągu pięciu tygodni w kwietniu i maju, w Indiach przeprowadzono wybory o największej jak dotąd skali w historii świata. Wynik wyborów, w których udział mogło wziąć ok. 815 milionów osób uprawnionych do głosowania (czyli o prawie sto milionów więcej niż liczy całkowita populacja Europy),^[1] będzie miał ważne implikacje zarówno dla krajowej gospodarki i rynku, jak i dla rynków wschodzących i rozwiniętych w innych częściach świata.  Sukumar Rajah, dyrektor zarządzający i CIO ds. azjatyckich rynków akcji w zespole Local Asset Management, przedstawia swój punkt widzenia na zmieniający się krajobraz polityczny w Indiach oraz omawia możliwe znaczenie tych zmian dla inwestorów.

 

Sukumar Rajah

Dyrektor zarządzający i CIO

Azjatyckie rynki akcji, Franklin Templeton Local Asset Management

 

Informacje ogólne

Ostatnie wybory w Indiach są generalnie postrzegane jako jedne z najważniejszych w dotychczasowej historii tego kraju. Jeszcze kilka lat temu gospodarka indyjska notowała prawie dwucyfrowy średnioroczny wzrost i była oczkiem w głowie inwestorów interesujących się rynkami wschodzącymi, jednak w ostatnim czasie zaczęła radzić sobie słabiej, a poziom optymizmu w biznesie znacząco spadł. Choć spowolnienie ekonomiczne związane jest także z czynnikami o charakterze globalnym i cyklicznym, wielu liderów biznesu obwinia za nie słabą politykę, korupcję i brak zdecydowania poprzedniego rządu. Pierwszym zadaniem nowego rządu, który zostanie uformowany po wyborach, będzie najprawdopodobniej powrót do koncentracji na wzroście, tworzeniu miejsc pracy i wzmacnianiu jedności narodowej. Indyjskie wybory powszechne, które rozpoczęły się 7 kwietnia, a zakończyły 12 maja, miały najprawdopodobniej największą w historii frekwencję sięgającą 66,4%, co jest wyjątkowo imponującym wynikiem w porównaniu z 58,2% w 2009 r.[2]

Dynamika wyborcza w Indiach zmienia się, a kraj ten wydaje się być w punkcie zwrotnym swej demokratycznej historii. W związku z rosnącym zaangażowaniem młodego elektoratu, wyższym poziomem piśmienności, większym wpływem mieszkańców obszarów miejskich oraz rosnącymi aspiracjami, pojawiły się szeroko rozpowszechnione oczekiwania zmian, co z kolei zapewniło Narodowemu Sojuszowi Demokratycznemu (NDA) kierowanemu przez Narendrę Modiego z Indyjskiej Partii Ludowej (Bharatiya Janata Party – BJP) wyborcze zwycięstwo. Indyjscy i zagraniczni inwestorzy w większości wierzą, że Narendra Modi, jako 14. indyjski premier, będzie sprzyjał przedsiębiorcom i przyspieszy realizację długo opóźnianych projektów infrastrukturalnych w całym kraju. W swym wyborczym manifeście, Modi odszedł od koncentracji na polityce dotyczącej religii, która dominowała w poprzednich manifestach, za to skupił się na problemach ekonomicznych i skutecznym rządzeniu. Jego ulubione hasło to „Minimum rządu, maksimum rządzenia”.

W wyborach w 2014 r. wzięło udział 150 mln obywateli z grupy wiekowej 18-23, którzy po raz pierwszy mogli skorzystać z prawa do głosowania (liczebność tej grupy przewyższyła całkowite populacje Niemiec, Wielkiej Brytanii czy Włoch). Indie mają jedną z najmłodszych populacji na świecie: ponad 65% obywateli to osoby w wieku poniżej 35 l., a połowa populacji to osoby w wieku poniżej 25 l.[3] Ten elektorat coraz bardziej interesuje się jakością rządzenia, możliwościami zatrudnienia i wynikami gospodarki. Korzystny wpływ na mobilizację młodych wyborców ma również popularność mediów społecznościowych.

Innym kluczowym czynnikiem jest postępująca urbanizacja. W Indiach, populacja zamieszkująca obszary zurbanizowane generuje obecnie prawie 2/3 produktu gospodarczego. W latach 2001 – 2011, grupa mieszkańców miast powiększyła się o 90 mln, a szacuje się, że powiększy się o kolejne 250 mln do 2030 r.[4] Według danych Departamentu Spraw Gospodarczych i Społecznych (DESA) ONZ, mieszkańcy obszarów zurbanizowanych stanowią obecnie ok. 30% całej populacji Indii, ale trend urbanizacyjny powinien znacząco przyspieszać w ciągu najbliższych kilku dekad.[5]

Co więcej, wzrost dochodów i wskaźnika piśmienności przeniósł środek ciężkości elektoratu z najuboższych w stronę aspirującej klasy średniej. Grupa ta miała duże oczekiwania dotyczące lepszego życia wraz z rozwojem gospodarki w pierwszej dekadzie XXI wieku, ale obecnie coraz bardziej obawia się o swą przyszłość w związku ze spadkiem dynamiki gospodarczej.

Przezwyciężenie politycznego paraliżu

Jako inwestorzy działający na indyjskich rynkach akcji, mamy nadzieję, że wybory doprowadzą do utworzenia stabilnego rządu, który będzie w stanie przezwyciężyć utrzymujący się paraliż polityczny i uruchomić ważne reformy oczekujące na rządowe zielone światło. Ponadto, wielu zagranicznych inwestorów liczy na to, że nowe władze będą przychylniej patrzeć na bezpośrednie inwestycje zagraniczne (FDI).

Narodowy Sojusz Demokratyczny (NDA) pod wodzą Indyjskiej Partii Ludowej (BJP) z Narendrą Modim jako premierem to, według nas, najlepszy możliwy kandydat do realizacji tych celów. Wielu rynkowych liderów jest także przekonanych, że Modi może zapewnić solidne warunki legislacyjne dla zwiększenia wydatków na infrastrukturę i inwestycje. BJP zobowiązała się do tworzenia nowych miejsc pracy i stymulacji wzrostu przemysłu oraz poświęciła ostatnie sześć miesięcy na opracowywanie strategicznych założeń polityki ekonomicznej na okres powyborczy.

Koalicja NDA pod przewodnictwem Narendry Modiego i jego partii BJP zapewniła sobie wyraźną większość mandatów w indyjskim parlamencie Lok Sabha. Wynik przewyższył przedwyborcze oczekiwania wielu komentatorów rynkowych, którzy prognozowali konieczność formowania przez NDA/BJP koalicji z jednym z ugrupowań regionalnych w celu uzyskania większości w parlamencie. Taki rezultat ma w istocie historyczne znaczenie dla Indii; interpretujemy go jako „mandat zaufania” ze strony społeczeństwa, które oczekuje realizacji reformatorskiej polityki zdefiniowanej w manifeście BJP na 2014 r. Oznacza to, że BJP będzie w stanie utworzyć bardziej stabilny rząd, bez konieczności polegania na sojuszach z mniejszymi partnerami regionalnymi przy wdrażaniu kluczowych reform. Co najważniejsze, BJP powinna mieć wsparcie polityczne niezbędne do „przepchnięcia” bardzo niepopularnych zmian strukturalnych.

Jak jednoznacznie zapowiedziano w manifeście wyborczym, rząd koalicji NDA pod przewodnictwem BJP zamierza skoncentrować się na rozwiązywaniu problemów ekonomicznych. Oznacza to większe prawdopodobieństwo, że zostaną zrealizowane reformy o kluczowym znaczeniu dla biznesu. Wśród natychmiastowych celów Modiego najprawdopodobniej znajdą się odbudowa stabilności makroekonomicznej oraz ożywienie inwestycji, w szczególności w obszarze infrastruktury. Problemy wymagające najpilniejszego rozwiązania, na których Modi może, według nas, skupić się w pierwszej kolejności, są następujące:

• obniżenie presji inflacyjnej i deficytu budżetowego poprzez modernizację infrastruktury oraz liberalizację w sektorze rolnictwa, w połączeniu ze stabilizacją polityki dotyczącej handlu produktami rolnymi;
• inwestycje, włącznie z koncentracją na mechanizmach zapewniających szybkie zatwierdzanie projektów, transparentnymi mechanizmami przekazywania środków z budżetu krajowego, udoskonaleniem polityki związanej z przejmowaniem gruntów pod inwestycje, rekapitalizacją sektora bankowego oraz stymulowaniem bezpośrednich inwestycji zagranicznych (FDI);
• reformy budżetowe, włącznie z wprowadzeniem podatków od towarów i usług, wstrzymaniem dopłat do nawozów i paliw oraz prywatyzacją spółek skarbu państwa;
• wsparcie produkcji poprzez szybsze uruchomienie Korytarza Przemysłowego Delhi-Bombaj oraz Narodowej Polityki dot. Produkcji; oraz
• identyfikacja i eliminowanie problemów infrastrukturalnych ograniczających rozwój gospodarki.

W dłuższej perspektywie, rząd pod przewodnictwem BJP zamierza zająć się także infrastrukturą, systemem transportowym, nieruchomościami mieszkaniowymi i edukacją. Powinno to przyspieszyć zachodzące w Indiach procesy urbanizacyjne, których rezultatem może być budowa nawet 100 nowych miast. Uważamy, że jednym z najpoważniejszych wyzwań stojących przed BJP będzie zwiększanie współpracy pomiędzy sektorem państwowym i prywatnym oraz stymulowanie innowacyjności poprzez podnoszenie wskaźnika inwestycji w badania i rozwój oraz zapewnianie warunków do rozwoju krajowych przedsiębiorstw. Ponadto, partia BJP zamierza umacniać fundamenty zatrudnienia w rolnictwie, branżach powiązanych z rolnictwem oraz handlu detalicznym poprzez modernizację tych sektorów, a także rozwijać produkcję i turystykę, które także dają zatrudnienie dużej części populacji.

 Implikacje rynkowe

Indyjskie rynki akcji szły w górę w okresie wyborczym, a 15 maja 2014 r. indeksy Sensex i Nifty zanotowały najwyższe poziomy w historii. Choć rynkowy wskaźnik cen do zysków na poziomie 17,3x (z dn. 30 kwietnia 2014 r.) zbliżył się do średniego dziesięcioletniego poziomu 18,6x,[6] marże przedsiębiorstw i wskaźniki wzrostu nadal były zaniżone. W związku z tym, dostrzegamy solidny potencjał do wzrostu zysków w perspektywie najbliższych 2-3 lat. Korzystny wpływ na rynki w latach 2014-2015 powinna mieć poprawa nastrojów inwestorów oczekujących szeregu ważnych reform, które mogą odmienić stan gospodarki. Potencjalna stabilność rządu koalicji NDA pod przewodnictwem Modiego oraz wiarygodność banku centralnego kierowanego przez Raghurama Rajana dobrze wróżą dla średnioterminowych perspektyw ekonomicznych rysujących się przed Indiami.

W ubiegłym roku, inwestorzy działający na indyjskich rynkach akcji koncentrowali się na wybranych sektorach; technologie informatyczne oraz dobra podstawowe radziły sobie względnie dobrze na fali obaw związanych z inflacją i deficytem budżetowym. Sektor IT korzystał na osłabieniu rupii, natomiast dobra podstawowe wyróżniały się solidnymi fundamentami.

W ciągu kilku ostatnich miesięcy, wielu inwestorów oczekujących zmiany na szczeblu rządowym i cyklicznego odbicia gospodarczego zaczęło przenosić kapitał do takich sektorów, jak:

• finanse, z uwagi na spore prawdopodobieństwo powiększania się portfeli kredytów spółek finansowych w związku z ożywieniem gospodarczym i poprawą uwarunkowań regulacyjnych;
• producenci dóbr kapitałowych, którzy powinni zyskiwać na poprawie nastrojów w biznesie i ożywieniu cyklu inwestycji w środki trwałe;
• niektóre spółki z sektora energetycznego, dla których korzystne mogą okazać się niższe obciążenia związane z dopłatami oraz lepsze regulacje; oraz
• przedsiębiorstwa infrastrukturalne, w związku z planami rządu Modiego dotyczącymi eliminowania problemów z infrastrukturą i dodatkowych inwestycji.

Dostrzegamy duże prawdopodobieństwo przeszacowania kursów papierów wysokiej jakości spółek z tych sektorów po wyborach. Po rozmowach z przedstawicielami indyjskich spółek, rozumiemy, że społeczność biznesowa głęboko wierzy w zdolność Modiego do ożywienia gospodarki oraz przyspieszenie inwestycji w przemysł i infrastrukturę. Jest jednak ryzyko, że rząd nie dorówna tak wysokim oczekiwaniom, szczególnie w krótkiej perspektywie, choć my koncentrujemy się na długim horyzoncie czasowym.

Komentarze, opinie i analizy Sukumara Rajaha są przedstawione wyłącznie w celach informacyjnych i nie stanowią indywidualnych porad inwestycyjnych ani zachęty do zainwestowania w jakiekolwiek papiery wartościowe czy stosowania jakiejkolwiek strategii inwestycyjnej. Biorąc pod uwagę zmienność warunków rynkowych i ekonomicznych, wszelkie komentarze, opinie i analizy są w pełni aktualne wyłącznie w dniu ich publikacji i mogą ulec zmianie bez odrębnego powiadomienia. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie stanowią kompletnej analizy wszystkich istotnych faktów dotyczących jakiegokolwiek kraju, regionu, rynku, branży, inwestycji czy strategii inwestycyjnej.

 Komentarze ekspertów z Franklin Templeton Investments możesz otrzymywać bezpośrednio do swej skrzynki e-mail. Subskrybuj nasz blog: Pośród byków i niedźwiedzi.

Aby mieć szybki dostęp do krótkich bieżących informacji inwestycyjnych, znajdź nas na Twitterze @FTI_Global i portalu LinkedIn.

 

Jakie jest ryzyko?

Wszelkie inwestycje wiążą się z ryzykiem, włącznie z ryzykiem utraty zainwestowanego kapitału. Wartość inwestycji może rosnąć lub spadać i istnieje ryzyko utraty części zainwestowanych środków. Ceny akcji podlegają wahaniom (często nagłym i gwałtownym) wywoływanym czynnikami dotyczącymi poszczególnych spółek, branż czy sektorów lub ogólnymi warunkami panującymi na rynkach. Inwestowanie w instrumenty zagraniczne wiąże się z dodatkowym ryzykiem, np. dotyczącym wahań kursów wymiany, niestabilności gospodarczej czy zmian na arenie politycznej. Inwestycje na rynkach wschodzących obarczone są większym ryzykiem wynikającym z powyższych czynników, oprócz typowych dla nich ryzyk związanych z względnie niewielkimi rozmiarami, mniejszą płynnością i brakiem odpowiednich ram prawnych, politycznych, biznesowych i społecznych dla rynków akcji. Ceny akcji podlegają wahaniom (często nagłym i gwałtownym) wywoływanym czynnikami dotyczącymi poszczególnych spółek, branż czy sektorów lub ogólnymi warunkami panującymi na rynkach. Takie inwestycje zawsze mogą podlegać wzmożonym wahaniom wyceny rynkowej.